Snel naar
Vanaf 1 mei 2025 zijn wij, samen met onze partner Syntraal, een strategische samenwerking aangegaan met Gemeente Arnhem. Als één van de vijf geselecteerde partners binnen het fysieke domein dragen wij bij aan het realiseren van de stedelijke ambities van Arnhem. Een mooie stap in de verdere uitbreiding van onze impact in de regio, met een sterke focus op duurzame inzetbaarheid, regionale binding, kwaliteit en snelheid van levering.
Arnhem: een stad in beweging
Arnhem is volop in ontwikkeling. Als hoofdstad van Gelderland en met ruim 167.000 inwoners is het een stad waar natuur, cultuur en economie samenkomen. De komende jaren staan in het teken van stedelijke groei, klimaatadaptatie, duurzame mobiliteit en circulaire gebiedsontwikkeling. De gemeente investeert in hoogwaardige infrastructuur, inclusieve wijken en participatie van bewoners met als doel: een leefbare en toekomstbestendige stad.
Binnen het cluster Openbare Ruimte van de gemeente wordt gewerkt in multidisciplinaire teams, met afdelingen zoals Ontwerp, Beheer en Projectleiding. De projecten zijn complex en maatschappelijk relevant, met een duidelijke hands-on cultuur en nauwe samenwerking met inwoners, ondernemers en politiek.
Expertise die écht bijdraagt
Onze professionals brengen expertise, eigenaarschap en een scherp oog voor bestuurlijke én maatschappelijke context. Zij gaan de gemeente ondersteunen in onder andere de volgende rollen:
Een langdurige samenwerking met perspectief
Onze samenwerking is gestart per 1 mei 2025 en kent een initiële looptijd van twee jaar, met de unieke mogelijkheid tot verlenging tot 2033. Dat biedt ruimte om continuïteit en kwaliteit te bieden én een stevige bijdrage te leveren aan de toekomst van Arnhem.
“We zijn trots dat we als inhoudelijke partner kunnen bijdragen aan een stad die durft te investeren in vooruitgang. Arnhem verdient professionals die verder kijken dan hun opdracht, die begrijpen wat er speelt en bouwen aan een stad die werkt voor iedereen.” – Anselm Teule, Accountmanager Lybrae Arnhem
Ook bijdragen aan een duurzame leefomgeving?
Bij Lybrae werk je aan toonaangevende projecten binnen het fysieke domein. Wil jij ook impact maken in je regio? Bekijk onze vacatures en sluit je aan bij ons team van professionals.
Werken bij Lybrae Consultants, betekent werken aan projecten die écht impact maken. Wij werken samen met (semi) overheidsorganisaties die de toekomst van Nederland vormgeven. Dagelijks ontwikkelen we duurzame en innovatieve oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. Onze sterke overtuiging in samenwerking vormt de basis. Wil jij onderdeel worden van ons team en samen met onze deskundige collega’s een belangrijke bijdrage leveren aan een duurzamere toekomst? Ontdek hoe jouw carrière er bij ons uit kan zien.
We zitten midden in een tijd van verandering. In 2025 zijn thema’s als duurzaamheid, technologie en gezondheid niet langer toekomstvisies, maar dagelijkse realiteit. De fysieke leefomgeving – de ruimte waarin we wonen, werken en ontspannen – ondergaat een zichtbare transformatie. Van energieleverende gebouwen tot slimme steden en klimaatadaptieve wijken: het gebeurt allemaal nu.
In dit artikel nemen we je mee langs acht thema’s die vandaag de dag bepalend zijn voor het fysieke domein. Wat zien we op dit moment gebeuren? Welke innovaties zijn inmiddels praktijk? En hoe geven we samen vorm aan een leefomgeving die klaar is voor de wereld van morgen?
Duurzaamheid is in 2025 niet langer een ambitie, maar een randvoorwaarde bij ruimtelijke ontwikkeling. Gebouwen leveren energie terug, bouwplaatsen worden afvalvrij ingericht en steden ontwikkelen zich rond het principe van circulaire economie.
Wat zien we?
Bron: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (2024), Sectorstudie: Duurzame gebouwen en openbare ruimte.
In 2025 zien we dat de circulaire economie verder vorm krijgt in de fysieke leefomgeving. Materialen uit oude gebouwen worden hergebruikt in nieuwe projecten, en afvalstromen worden beter beheerd en opnieuw ingezet. Dit principe wordt steeds vaker toegepast in de bouwsector, met circulaire gebouwen die volledig uit herbruikbare materialen bestaan, op een afvalvrije bouwplaats.
Opvallend is de opkomst van:
Bron: PBL (2025), Hoofdlijnen Werkprogramma Planbureau voor de Leefomgeving
Fossiele energie is aan het verdwijnen uit ons straatbeeld. In de huidige leefomgeving zijn windmolens, zonnepanelen en warmtenetten gemeengoed geworden. Tegelijkertijd worden steden en dorpen klimaatadaptief ingericht – met slimme oplossingen voor hevige regenval, droogte en hitte.
Voorbeelden:
Bron: PBL (2025), Hoofdlijnen Werkprogramma Planbureau voor de Leefomgeving
Waar beton ooit de boventoon voerde, ontstaat nu ruimte voor groen. Verticale tuinen, buurtmoestuinen en stadboerderijen sieren de stedelijke omgeving. Groen wordt strategisch ingezet om zowel de leefbaarheid als de gezondheid te verbeteren.
Ook bij de inrichting van wijken en straten is gezondheid een leidend principe:
Bron: PBL (2025), Hoofdlijnen Werkprogramma Planbureau voor de Leefomgeving
De woningnood blijft een groot vraagstuk, maar creatieve oplossingen winnen terrein. Tiny houses, flexwoningen en co-living zijn inmiddels een waardevol onderdeel van het woonaanbod. Overheden en ontwikkelaars zetten in op slimme verdichting en innovatieve bouwvormen.
Wat gebeurt er nu?
Langdurige droogte én hoosbuien stellen nieuwe eisen aan ons watersysteem. Daarom wordt in 2025 volop geïnvesteerd in klimaatbestendig waterbeheer.
Innovaties die we zien:
Deze oplossingen maken onze steden veerkrachtiger en toekomstbestendig.
Bron: PBL (2025), Hoofdlijnen Werkprogramma Planbureau voor de Leefomgeving
De stad van 2025 is verbonden, adaptief en efficiënt. Dankzij technologieën als AI, big data en IoT zijn steden in staat om realtime beslissingen te nemen die bijdragen aan duurzaamheid én comfort.
Praktische toepassingen:
Naast gemak zorgen deze systemen ook voor meer veiligheid, betere dienstverlening en nieuwe werkgelegenheid.
Bron: Smart Cities Dive (2025), 6 smart cities trends to watch
De inrichting van de leefomgeving speelt een cruciale rol in ons mentale en fysieke welzijn. In 2025 zien we een duidelijke focus op gezondheid: steden worden ontworpen om mensen in beweging te brengen, sociale interactie te stimuleren en stress te verminderen.
Kenmerken van een gezonde leefomgeving:
Bron: PBL (2025), Hoofdlijnen Werkprogramma Planbureau voor de Leefomgeving
De toekomst van onze leefomgeving wordt nú vormgegeven – door beleidsmakers, ontwerpers, technici, bewoners en ondernemers. De opgaven zijn groot, maar de kansen nog groter. Door te investeren in duurzaamheid, innovatie en gezondheid bouwen we aan een leefomgeving die klaar is voor de toekomst.
Wil je meer halen uit jouw projecten? Schakel onze hulp in voor jouw vraagstukken. Op afstand vanaf onze eigen kantoren of bij jou op locatie, voor elk project – kort of lang, eenvoudig of complex – hebben wij een oplossing. Wij zorgen voor expertise die precies aansluit op jouw wensen en zetten graag net die stap extra. Dat maakt ons dé specialist binnen de fysieke leefomgeving.
Ontzorging in jouw belangrijkste processen
Kennis en capaciteit voor jouw vraagstuk, op afstand of bij jou op locatie
Landelijke dekkingsgraad
Heldere communicatie
Onze professionals hebben ervaring met de dynamiek en ontwikkelingen binnen verschillende organisaties, zoals:
Als organisatie binnen de fysieke leefomgeving is het onze missie om bij te dragen aan het verbeteren en verduurzamen van onze leefomgeving middels een unieke combinatie van projecten, advies en opleidingen. Op deze manier helpen we bij het behalen van de doelen van onze opdrachtgevers en ook aan de (ontwikkel) doelen van onze medewerkers. Dagelijks halen we zo het beste uit onszelf en elkaar naar boven.
Met elf dorpskernen en een sterke gemeenschap is gemeente Westland een unieke en bloeiende regio. Dankzij de glastuinbouwsector en de vele arbeidsplaatsen speelt de gemeente een cruciale rol in de Nederlandse economie. Maar deze groei brengt ook uitdagingen met zich mee: de leefomgeving staat onder druk, ruimtelijke ontwikkelingen worden complexer en de behoefte aan specialistisch toezicht en handhaving neemt toe.
Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, zet gemeente Westland extra capaciteit in voor ruimtelijke vraagstukken. Als strategisch partner ondersteunen wij vanuit Lybrae – samen met Syntraal – de gemeente binnen het perceel Omgeving en Toezicht. Met onze expertise op het gebied van bouwkunde, regelgeving en handhaving helpen wij Westland bij het realiseren van een veilige, toekomstbestendige leefomgeving waarin bewoners en bedrijven optimaal kunnen functioneren.
Een heldere projectaanpak binnen vier fasen
Om ruimtelijke projecten succesvol te realiseren, volgt gemeente Westland het Aanpak Ruimtelijke Projecten (ARP)-proces, bestaande uit vier fasen: Verkenning, Studie, Realisatie en Beheer & Onderhoud. Binnen dit proces zorgen wij voor deskundige ondersteuning op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving. Onze professionals combineren technische expertise met kennis van wet- en regelgeving om de projecten soepel en verantwoord te laten verlopen.
Kwaliteit en veiligheid als basis
Sinds augustus 2024 ondersteunen Lybrae en Syntraal de gemeente Westland gericht binnen het cluster Omgeving en Toezicht. Deze samenwerking vraagt om een breed scala aan expertise binnen het ruimtelijke domein. Bouwplantoetsers beoordelen zorgvuldig de vergunningaanvragen, bouwinspecteurs voeren veiligheidscontroles uit en constructeurs zorgen voor constructieve veiligheid. De diversiteit in projecten is groot – van kleine verbouwingen zoals dakkapellen tot uitgebreide bedrijventerreinen.
Manouk van Koppenhagen, commercieel manager bij Lybrae Rotterdam: “Deze projecten vereisen niet alleen technische kennis, maar ook een goed begrip van lokale beleidskaders en de verwachtingen van bewoners en ondernemers. Door efficiënt en toekomstgericht te werken, ondersteunen we de gemeente in het waarborgen van een veilige en prettige leefomgeving die klaar is voor verdere groei en innovatie.”
Breed expertisegebied binnen het ruimtelijke domein
In het veld komen onze professionals complexe vraagstukken tegen op het gebied van ondermijning, evenementen en handhaving. Deze dynamiek vereist flexibiliteit en een scherp oog voor politieke en maatschappelijke belangen. Zo kunnen we samen inspelen op de specifieke behoeften van de gemeente en haar inwoners.
Daarnaast brengt de Omgevingswet en de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (WKB) nieuwe uitdagingen mee op het gebied van efficiëntie en communicatie. Dat vraagt om een vernieuwde aanpak voor een soepele transitie en het verbeteren van processen die passen bij de eisen van deze wetgeving.
Duurzaam partnerschap
Met een gezamenlijke inzet zorgen we ervoor dat Westland zich verder kan ontwikkelen zonder in te boeten op leefbaarheid en kwaliteit. Zo creëren we een toekomstbestendige leefomgeving voor inwoners en bedrijven binnen gemeente Westland, waarbij veiligheid en duurzaamheid vooropstaan.
Ook een sleutelrol spelen in de ontwikkeling en verduurzaming van onze samenleving?
Bij Lybrae draag je direct bij aan belangrijke projecten voor gemeenten en andere overheidsinstanties. Als onderdeel van ons team krijg jij de gelegenheid om innovatieve oplossingen te ontwikkelen die echt impact maken op de leefbaarheid en duurzaamheid in jouw regio. Bekijk onze vacatures.
Check onze vacatures of neem voor meer informatie contact op met ons!
De druk op bedrijven om transparant te zijn over hun duurzaamheidsprestaties neemt toe. Overheden, investeerders en consumenten verwachten meer inzicht in de impact van organisaties op mens, milieu en maatschappij. De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) speelt hierin een grote rol en zorgt ervoor dat bedrijven aan strengere rapportage-eisen moeten voldoen.
Maar nu, kort na de invoering van de richtlijn, heeft de Europese Commissie verrassende wijzigingen aangekondigd. Wat betekenen deze aanpassingen voor bedrijven? Wie krijgt nog te maken met de verplichtingen en hoe verandert de toekomst van duurzaamheidsrapportage? In deze blog legt duurzaamheidsadviseur Linda van Hees uit wat de CSRD inhoudt, welke gevolgen de recente ontwikkelingen hebben en welke kansen deze richtlijn biedt.
Wat is de CSRD
De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is een EU-richtlijn die sinds 2024 bedrijven verplicht om transparant te rapporteren over hun duurzaamheidsinspanningen. De CSRD vervangt de eerdere Non-Financial Reporting Directive (NFRD) en introduceert uniforme Europese rapportagestandaarden, waardoor duurzaamheidsrapportages betrouwbaarder en beter vergelijkbaar worden. De richtlijn verplicht bedrijven om te rapporteren over milieu, sociale aspecten en governance (ESG), vergelijkbaar met de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties. Het doel is tweeledig: enerzijds meer transparantie creëren over duurzaamheidsrisico’s en anderzijds bedrijven stimuleren om hun impact te verbeteren.
Echter, recentelijk heeft de Europese Commissie aangekondigd dat de rapportageverplichtingen versoepeld worden. Dit roept vragen op: wie blijft onder de CSRD vallen, welke verplichtingen gelden nog steeds en wat betekent dit voor bedrijven die zich al voorbereidden op de oorspronkelijke eisen?
Voor wie geldt de CSRD?
Door de recent aangekondigde wijzigingen is het aantal bedrijven dat verplicht moet rapporteren waarschijnlijk kleiner dan aanvankelijk gedacht. De drempel voor verplichting is verhoogd, wat betekent dat vooral grotere bedrijven nog onder de rapportageplicht vallen. De huidige situatie:
Vanaf 2025: Ondernemingen die voldoen aan minimaal twee van de volgende criteria:
Vanaf 2026:
Wat betekent de CSRD voor bedrijven?
De invoering van de CSRD brengt nieuwe rapportageverplichtingen met zich mee, maar door de recent aangekondigde versoepelingen kan de impact per bedrijf verschillen. Oorspronkelijk moesten bedrijven jaarlijks uitgebreide rapportages opstellen over hun duurzaamheidsprestaties, wat niet alleen interne inspanningen vereiste, maar ook samenwerking met grote ketenpartners. Hoewel deze verplichtingen deels versoepeld worden, blijft transparantie cruciaal: bedrijven die achterblijven in hun rapportage kunnen reputatieschade oplopen, klanten verliezen of moeite hebben om talent aan te trekken.
Tegelijk biedt de CSRD waardevolle kansen. Bedrijven krijgen beter inzicht in hun duurzaamheidsprestaties, ontdekken verbeterpunten en kunnen zich sterker profileren in de markt. De richtlijn geeft ondernemers inzicht in hoe men toekomstbestendiger kan worden door bijvoorbeeld processen efficiënter af te stemmen, grondstoffen te hergebruiken en duurzamere samenwerkingen aan te gaan. Zelfs met de versoepelingen blijft de CSRD een belangrijke stap naar een duurzamer bedrijfsleven.
Wat betekent dit voor gemeenten en provincies?
Hoewel gemeenten en provincies geen toezicht hoeven te houden op de CSRD – deze taak ligt bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) – kunnen zij wel een belangrijke rol spelen in het stimuleren van verduurzaming. Overheden kunnen samenwerking en duurzaamheidsinitiatieven faciliteren en hun vestigingsbeleid afstemmen op de inzichten die de CSRD biedt.
Bedrijven kunnen de rapportage beschikbaar stellen aan gemeentes, waardoor deze extra inzicht krijgen in de impact van de onderneming op mens en milieu, evenals de effecten van duurzaamheidsthema’s op de ontwikkeling, prestaties en positie van de onderneming. Dit biedt waardevolle ondersteuning bij processen zoals vergunningverlening, het bepalen van vestigingsbeleid en milieutoezicht. Bovendien kan de informatie uit de CSRD-rapportage dienen als bewijslast voor het voldoen aan duurzaamheidseisen bij grote aanbestedingen. Ondanks de recente wijzigingen in de verplichtingen blijft de CSRD dus een nuttig instrument voor beleidsvorming op lokaal en regionaal niveau.
De CSRD: een uniforme standaard voor duurzaamheid en transparantie
De invoering van de CSRD blijft een belangrijke stap vooruit op het gebied van transparantie en duurzaamheid. Dankzij de bredere criteria, uniforme Europese standaarden en verplichte rapportages krijgen bedrijven, klanten, overheden en de samenleving meer inzicht in de impact van ondernemingen. Door de integratie van ESG-criteria en het gebruik van een gestandaardiseerde rapportage wordt het vergelijken van bedrijven eenvoudiger en betrouwbaarder.
De recente aanpassingen zorgen ervoor dat minder bedrijven onder de verplichtingen vallen, maar voor degenen die nog steeds moeten rapporteren, blijft de CSRD een krachtig instrument om duurzaamheid te integreren in de bedrijfsstrategie. Bedrijven worden aangemoedigd om duurzaamheid niet alleen als verplichting te zien, maar ook als een kans om zich te onderscheiden in de markt.
Met duurzaamheid als kernpunt bij alles wat wij doen, streven we ernaar om de kwaliteit van onze fysieke leefomgeving maximaal te verbeteren. Onze activiteiten hebben een directe impact op het leven van mensen en de planeet. Samen met onze professionals en opdrachtgevers leveren we samen een bijdrage aan een duurzame toekomst.
Lybrae koppelt jouw energie en duurzaamheidsvraagstukken aan innovatieve oplossingen. Onze professionals zijn daadkrachtig, kennen de ins-en outs en de laatste ontwikkelingen binnen de markt en denken en handelen oplossingsgericht. Met onze verbindende aanpak bieden we volledige oplossingen aan of stellen we onze expertise beschikbaar voor specifieke onderdelen van een project. Wij ontzorgen jouw organisatie met de juiste expertise voor jouw vraagstukken in:
Nederland duurzamer, samen maken we het mogelijk. Dit blijkt uit de projecten die wij voor onze opdrachtgevers uitvoeren, uit de kansen die we voor onze mensen scheppen en uit onze inzet om een gezond leefklimaat binnen de fysieke omgeving te creëren en behouden. Dit doen wij samen met:
De kracht van Lybrae
Wil je meer halen uit jouw projecten? Schakel onze hulp in voor jouw vraagstukken. Op afstand vanaf onze eigen kantoren of bij jou op locatie, voor elk project – kort of lang, eenvoudig of complex – hebben wij een oplossing. Wij zorgen voor expertise die precies aansluit op jouw wensen, en zetten graag net die stap extra. Dat maakt ons dé specialist binnen de fysieke leefomgeving.
Bij veel projecten lijkt aanbesteden een rigide proces, gebonden aan strikte wet- en regelgeving. Maar wie verder kijkt, ziet dat de aanbestedingsfase juist ruimte biedt voor creativiteit, innovatie en risicobeheersing.
Arjen van Kempen, senior adviseur bij Lybrae en ervaren projectleider met meer dan 25 jaar ervaring binnen het vakgebied civiele techniek, deelt zijn inzichten over hoe een creatieve aanpak bij aanbesteden niet alleen risico’s minimaliseert, maar ook de kwaliteit en het eindresultaat aanzienlijk verbetert. “Een goed voorbeeld hiervan is de renovatie van het transportrioleringssysteem langs de Waalkade in Nijmegen,” vertelt Arjen. “Dit Vrijverval Transport Riool uit 1899 kampt met ernstige aantasting door zwavelstof, waardoor de betonwapening zichtbaar is geworden. Dit project is een mooi voorbeeld van hoe creatief aanbesteden kan bijdragen aan efficiëntere uitvoering en betere uitkomsten.”
Slimme oplossingen voor deel 1: financiële risico’s beperken
Het eerste deel van het project aan de Waalkade betreft een relatief eenvoudig stuk riolering van ruim een kilometer. Vanwege de omgevingsgevoeligheid wordt dit deel gerelined, een proces waarbij een flexibele voering in het bestaande riool wordt aangebracht om het te verstevigen en lekkages te dichten. “Om financiële risico’s te beperken, is in de aanbesteding een plafondbedrag opgenomen. Zo weten we vooraf of ons budget toereikend is en blijven we binnen de financiële kaders.” legt Arjen uit. Het resultaat? “Meerdere inschrijvingen binnen het gestelde plafondbedrag, wat een stevige basis biedt voor de uitvoering.”
Creatieve aanpak voor deel 2: samenwerking en kennisdeling
Het tweede deel van het project, een champignonvormige riolering van 250 meter op ruim acht meter diepte, is aanzienlijk complexer. Hier ontbreekt voldoende interne kennis voor een standaardoplossing, waardoor is gekozen voor een bouwteamconstructie. Drie zorgvuldig geselecteerde partijen werken samen om een uitvoerbaar ontwerp te ontwikkelen.
“Door kennis te delen en flexibel in te spelen op onvoorziene uitdagingen, kunnen we complexe problemen aanpakken,” zegt Arjen. Ook hier is een plafondbedrag vastgesteld, met een extra optie om de opdracht te annuleren als de bedragen niet marktconform blijken. “Dit biedt de zekerheid dat we tot een haalbaar en betaalbaar ontwerp komen.”
Focus op kwaliteit: EMVI-criteria
Een belangrijk onderdeel van deze aanbesteding is de nadruk op kwaliteit. De Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI) wordt beoordeeld op drie criteria:
“De kwaliteitscomponent weegt maar liefst 70% mee,” licht Arjen toe. “Dit moedigt innovatie aan en geeft partijen met uitstekende plannen, zelfs bij een hogere aanneemsom, een reële kans op gunning. Het resultaat is een project met minimale overlast voor de omgeving en maximale kwaliteit.”
Het resultaat? Betere controle en kwaliteit
Door creatief gebruik te maken van de aanbestedingsregels, heeft het projectteam risico’s beter beheersbaar gemaakt en de kans op succes vergroot. De inzet van plafondbedragen, bouwteamconstructies en EMVI-criteria zorgt voor een sterke balans tussen prijs en kwaliteit. “Deze methoden bieden niet alleen waarde voor de opdrachtgever, maar ook rust voor jezelf,” concludeert Arjen. “Wie goed voorbereid is, slaapt beter. Dit project laat zien hoe creatief aanbesteden kan leiden tot innovatieve oplossingen, risicobeheersing en betere projectresultaten. Een aanpak die zeker navolging verdient in andere complexe projecten.”cht van Lybrae
Wilt u meer halen uit uw projecten? Schakel onze hulp in voor uw vraagstukken. Op afstand vanaf onze eigen kantoren of bij u op locatie, voor elk project – kort of lang, eenvoudig of complex – hebben wij een oplossing. Wij zorgen voor expertise die precies aansluit op uw wensen, en zetten graag net die stap extra. Dat maakt ons dé specialist binnen de fysieke leefomgeving.
Stel je eens voor: een Nederland waarin miljoenen woningen comfortabeler, energiezuiniger, duurzaam én toekomstbestendig zijn. Dat is precies het doel van het Nationaal Isolatie Programma (NIP). Met dit ambitieuze plan wil de overheid vóór 2030 maar liefst 2,5 miljoen woningen isoleren, met extra aandacht voor huizen met een laag energielabel (E, F, G). Gemeenten spelen hierin een cruciale rol en vertalen het landelijke programma naar een eigen, lokale aanpak. Benieuwd hoe dit precies werkt en welke voordelen er voor jou zijn? Lees verder.
Deze blog is geschreven door Amarens van Bentum, Adviseur Duurzaamheid bij Lybrae.
Subsidie voor het NIP
Om dit programma van de grond te krijgen, is er vanuit het Rijk een forse subsidie beschikbaar: de Specifieke Uitkering Lokale Isolatie Aanpak (SPUK LAI). Met een totaalbudget van ruim 4 miljard euro wordt er per gemeente gewerkt aan een passende isolatiestrategie die écht effect heeft. Dit geld kan helpen om isolatieprojecten te versnellen, waardoor huiseigenaren en huurders snel kunnen profiteren van lagere energiekosten en een comfortabeler huis.
Energie besparen via 4 actielijnen
Het NIP is geen one-size-fits-all aanpak. Het programma is slim opgezet in vier actielijnen die samen de impact maximaliseren:
Duurzaam wonen zonder de natuur te verstoren
Tijdens het isoleren van woningen is er meer aan de hand dan alleen energiebesparing. Een belangrijke uitdaging tijdens het isoleren is het beschermen van kwetsbare diersoorten zoals vleermuizen, huismussen en gierzwaluwen. Deze dieren gebruiken vaak huizen en gebouwen als broed- of schuilplaatsen en kunnen tijdens verduurzamingswerkzaamheden per ongeluk worden verstoord of zelfs gedood. Gemeenten stellen een Soorten Management Plan (SMP) op om deze dieren te beschermen tijdens de werkzaamheden.
Dit plan, gebaseerd op uitgebreid ecologisch onderzoek, legt vast welke maatregelen nodig zijn om de leefgebieden van beschermde diersoorten te behouden en waar mogelijk te verbeteren. Denk hierbij aan het creëren van vervangende broedplaatsen of het tijdelijk stilleggen van werkzaamheden tijdens het broedseizoen. Het doel? Het vinden van de juiste balans tussen verduurzaming en natuurbescherming. Zo werken we samen niet alleen aan een duurzamer, maar ook een natuurvriendelijker Nederland.
De energietransitie en het NIP
Wist je dat de gebouwde omgeving verantwoordelijk is voor 37%* van het totale energieverbruik in Nederland? Hiermee verbruikt de gebouwde omgeving de meeste energie van alle sectoren in Nederland. Dus, wie woningen isoleert: bespaart energie. En daarmee is de energietransitie erg geholpen. Energie die je niet verbruikt, hoef je immers ook niet op te wekken. Elke geïsoleerde woning helpt ons dichter bij een energiezuinig land.
Met het NIP verlagen we de energierekening, verkleinen we het risico op energiearmoede, en dragen we bij aan een eerlijke energietransitie. Niet iedereen heeft de middelen om te investeren in een warmtepomp of zonnepanelen, maar aan iedere woning valt wel iets te verduurzamen. Ieder beetje helpt, van grote ingrepen tot het vervangen van een gloeilamp door een LED-lamp.
*de Monitor Energiebesparing Gebouwde Omgeving 2021 van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
Hoe kan Lybrae jou helpen bij de uitvoer van het NIP?
Het is duidelijk dat de uitvoer van het NIP complex en veelomvattend is. Adviseurs van Lybrae hebben de nodige kennis en expertise in huis om jouw organisatie vlot op weg te helpen bij de planvorming en uitvoering van het NIP en de Lokale Isolatie Aanpak.
Ook kan ondersteuning worden geboden op andere vlakken van de energietransitie. Denk bijvoorbeeld aan het begeleiden van projecten, het leveren van kennis en advisering of het uitvoeren van energielabel certificeringen. Wij bieden de kennis en ervaring die nodig is. Klaar om samen met ons de energietransitie te versnellen? Neem contact op.
De kracht van Lybrae
Wil je meer halen uit jouw projecten? Schakel onze hulp in voor jouw vraagstukken. Op afstand vanaf onze eigen kantoren of bij jou op locatie, voor elk project – kort of lang, eenvoudig of complex – hebben wij een oplossing. Wij zorgen voor expertise die precies aansluit op jouw wensen, en zetten graag net die stap extra. Dat maakt ons dé specialist binnen de fysieke leefomgeving.
Met de invoering van de Omgevingswet op 1 januari 2024 is participatie een kernonderdeel van ruimtelijke plannen geworden. In een tijd waarin elke vierkante meter telt, is het belangrijker dan ooit om de beschikbare ruimte optimaal te benutten en alle betrokkenen een stem te geven. Deze hernieuwde focus op participatie in een tijd van veel ruimtelijke uitdagingen roept wel vragen op: Hoe nieuw is deze vorm van participatie eigenlijk? Welke kansen en valkuilen brengt deze wetgeving met zich mee? En hoe zorgen we ervoor dat participatie meer is dan een formaliteit en daadwerkelijk leidt tot betere, duurzamere plannen? In deze blog bespreken we de belangrijkste kansen en uitdagingen van participatie onder de Omgevingswet.
Deze blog is geschreven door Anna Boshuis, Adviseur Ruimtelijke Ontwikkeling bij Lybrae.
Een hernieuwde focus op participatie
Participatie in de ruimtelijke ordening is niet helemaal nieuw. Ook onder de oude Wet ruimtelijke ordening (Wro) was het al verplicht om belanghebbenden, waaronder burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties, te betrekken. Informatie- en inspraakavonden kwamen echter vaak laat in het proces, wanneer de plannen al grotendeels vastlagen en er weinig ruimte voor invloed was.
De Omgevingswet gaat hierin een stap verder door participatie juist aan het begin van het planproces te plaatsen. Het doel? Knelpunten sneller aanpakken, juridische conflicten verminderen en de kwaliteit van de plannen verbeteren. Participatie is daarmee overigens geen vervanging voor rechtsbescherming. Het is een aanvullende manier om belanghebbenden te betrekken, terwijl de mogelijkheden om bezwaar of zienswijzen in te dienen blijven bestaan.
Flexibele invulling van participatie
De Omgevingswet biedt gemeenten veel vrijheid om participatie naar eigen inzicht vorm te geven. Deze flexibiliteit maakt maatwerk mogelijk, waardoor participatie beter kan aansluiten bij de lokale context en de specifieke behoeften van betrokkenen. Maar de keerzijde van deze vrijheid is dat participatievormen sterk kunnen verschillen per gemeente, wat kan leiden tot verwarring en ongelijkheid onder belanghebbenden. Het ontbreken van duidelijke richtlijnen over participatie kan er ook voor zorgen dat bepaalde groepen – zoals mensen met minder tijd, kennis of middelen – minder goed gehoord worden.
De voordelen van vroege participatie
Door belanghebbenden tijdig bij plannen te betrekken, door ze al vroeg tijdens de planvorming in te lichten en om input te vragen, kunnen mogelijke zwakke punten snel worden herkend en bijgestuurd. Dit zorgt niet alleen voor betere plannen, maar ook voor een soepeler verloop van de procedures. In een tijd waarin de druk op de beschikbare ruimte steeds groter wordt, is het van belang om alle kennis en perspectieven te benutten. Participatie zorgt ervoor dat belanghebbenden zich gehoord voelen, wat het draagvlak voor plannen kan vergroten. De Omgevingswet stimuleert het betrekken van belanghebbenden in een eerder stadium dan voorheen. Dit zorgt voor meer flexibiliteit en aanpassingsmogelijkheden voordat een plan definitief wordt.
Daarnaast zorgt de vormvrijheid binnen de Omgevingswet voor speelruimte bij gemeenten in hoe ze participatie willen vormgeven. Dit biedt kansen om een bredere groep in de samenleving aan te spreken dan wat zich eerder betrokken voelde binnen de officiële procedure (via bijvoorbeeld bezwaarschriften of zienswijzen).
De valkuilen van Participatie
Hoewel participatie veel voordelen biedt, zijn er ook risico’s. Participatie kan misverstanden oproepen, vooral als betrokkenen denken dat ze een vetorecht hebben. Dit speelt vooral bij gevoelige plannen met een “Not In My Backyard” (NIMBY) effect, waarbij persoonlijke belangen botsen met maatschappelijke doelen. Een goede uitleg over wat participatie wel en niet behelst, is daarom van belang om teleurstellingen en juridische conflicten te voorkomen.
Bovendien kan een gebrek aan heldere richtlijnen zorgen voor ongelijkheid. Zonder duidelijk beleid lopen we het risico dat vooral mensen met de tijd, kennis en middelen gehoord worden, terwijl andere groepen buiten de boot vallen. Maar hoe toetst een rechter of er voldoende geparticipeerd is als het toch tot juridische procedures komt? In het eerste half jaar na het in werking treden van de Omgevingswet zijn er al verschillende rechterlijke uitspraken geweest, waarin de bezwaar makende partijen aangeven dat er onvoldoende geparticipeerd is. Uit de uitspraken blijkt dat er getoetst wordt aan de hand van de aard, de urgentie en de impact van de activiteit. Er is geen regel wanneer participatie geslaagd is, zoals bijvoorbeeld het creëren van draagvlak, maar participatie moet wel enige betekenis hebben.
Succesvol participeren onder de Omgevingswet: Hoe pakken we dat aan?
Participatie moet toegankelijk zijn voor iedereen. Dit vraagt om een diversiteit aan participatiemogelijkheden, zoals fysieke bijeenkomsten, digitale platforms en schriftelijke consultaties, zodat iedereen een stem heeft, ongeacht hun achtergrond of vaardigheden. Een voorbeeld hiervan kunnen de ‘Omgevingstafels’ worden, binnen het ‘informele’ voorproces van de planvorming. Het al dan niet digitaal uitbreiden van deze aanpak naar bredere groepen betrokkenen (afhankelijk van de aard en impact van het plan), kan de toegankelijkheid verder vergroten.
Kortom: participatie is geen doel op zich, maar een middel om betere, meer gedragen plannen te realiseren. Met duidelijke communicatie, een brede aanpak en oog voor diverse belangen kan participatie onder de Omgevingswet daadwerkelijk een verschil maken. Het vraagt om een voortdurende dialoog en een transparante, eerlijke houding van zowel gemeenten als andere betrokkenen. Zo zorgen we ervoor dat participatie niet slechts een verplicht nummer is, maar een waardevolle stap naar duurzamere en beter gedragen ruimtelijke ontwikkelingen.
Expertise voor de Omgevingswet
De Omgevingswet brengt belangrijke veranderingen teweeg rondom het vakgebied van ruimtelijke ontwikkeling. Zo is er nu nog maar één omgevingsplan en is er meer inbreng van initiatiefnemers van ruimtelijke projecten. Onze experts adviseren en helpen jou graag met het optimaal inregelen van deze wijzigingen. Zij hebben ervaring met de dynamiek en ontwikkelingen binnen verschillende organisaties, zoals:
Als organisatie binnen de fysieke leefomgeving is het onze missie om bij te dragen aan het verbeteren en verduurzamen van onze leefomgeving middels een unieke combinatie van projecten, advies en opleidingen. We dragen op deze manier bij aan de doelen van onze opdrachtgevers, als ook aan de (ontwikkel) doelen van onze medewerkers.
De kracht van Lybrae
Wil je meer halen uit jouw projecten? Schakel onze hulp in voor jouw vraagstukken. Op afstand vanaf onze eigen kantoren of bij jou op locatie, voor elk project – kort of lang, eenvoudig of complex – hebben wij een oplossing. Wij zorgen voor expertise die precies aansluit op jouw wensen en zetten graag net die stap extra. Dat maakt ons dé specialist binnen de fysieke leefomgeving.
In Nederland vertrouwen we al jaren op een stabiele en betrouwbare infrastructuur voor elektriciteit en gas. Maar, door (onder andere) de noodzaak om te stoppen met de gaswinning in Groningen en de ambitieuze klimaatagenda met als doel om in 2050 volledig van het gas af te zijn, is het voorgaande ineens niet meer zo vanzelfsprekend. De energietransitie vraagt namelijk om ingrijpende aanpassingen in zowel onze industrie als ook in onze huishoudens. En, wat is dan nodig om deze transitie mogelijk maken?
Deze blog is geschreven door Linda van Hees, Beleidsmedewerker Duurzaamheid bij Lybrae.
Duurzame energiebronnen
Elektrisch verwarmen lijkt een voor de hand liggende oplossing, zeker nu we weten dat steenkoolcentrales niet langer een duurzaam alternatief bieden. Er wordt volop ingezet op hernieuwbare energiebronnen zoals zon en wind. Tegelijkertijd zien we een explosieve groei in het gebruik van elektrische voertuigen, wat de vraag naar elektriciteit alleen maar verder opdrijft.
Hier botst onze ambitie op de realiteit: ons huidige elektriciteitsnet is namelijk niet berekend op deze razendsnelle toename in vraag. Dit leidt tot nieuwe uitdagingen zoals netcongestie. Netcongestie betekent dat het elektriciteitsnetwerk de hoeveelheid opgewekte en gevraagde stroom niet meer efficiënt kan verwerken, waardoor er knelpunten ontstaan. Dit zorgt ervoor dat nieuwe bedrijven en woonwijken soms maanden of zelfs jaren moeten wachten om aangesloten te worden, waardoor de energietransitie vertraagt. Hoe kunnen we deze obstakels overwinnen en samenwerken aan een duurzame toekomst?
Het elektriciteitsnet: Uitdagingen en belemmeringen
Ons huidige elektriciteitsnet is ontworpen voor de bestaande vraag, maar met de overstap naar duurzame energiebronnen en het afbouwen van aardgasgebruik, stijgt de vraag naar elektriciteit aanzienlijk. Bovendien gebruiken we niet de hele dag door evenveel stroom. De piekmomenten liggen vooral ‘s ochtends vroeg en ‘s avonds, wanneer iedereen thuis is. Overdag gebruiken huishoudens minder stroom, terwijl bedrijven juist meer elektriciteit verbruiken.
Met stroom uit kolencentrales is de toevoer naar het net eenvoudig te reguleren: de productie kan direct worden aangepast aan de vraag. Maar bij wind- en zonne-energie is dit een stuk lastiger. Wind en zon zijn namelijk niet altijd voorspelbaar, en de toevoer varieert sterk gedurende het jaar. Bovendien is de capaciteit van het elektriciteitsnet niet overal gelijk; stedelijke gebieden hebben van oudsher een zwaardere infrastructuur dan het buitengebied, waar de vraag traditioneel lager was.
De uitdaging is om ons net zo in te richten dat het zelfs tijdens piekmomenten blijft functioneren. Dit betekent dat het net berekend moet zijn op het zwaarste piekmoment, ook al komt dit misschien maar één keer per jaar voor. Zowel aan de invoerkant als aan de uitvoerkant moeten aanpassingen worden gemaakt om deze pieken te kunnen opvangen. Klinkt eenvoudig, maar zo simpel zijn de uitwerkingen helaas niet.
Wat doet de netbeheerder om netcongestie te voorkomen?
Netbeheerders in heel Nederland werken hard aan het versterken van het elektriciteitsnet. Verdeelstations worden uitgebreid en er komen nieuwe verdeelstations bij. Daarnaast worden de kabels tussen deze stations verzwaard. Maar alleen het verzwaren van het net is niet genoeg. We moeten ook ons energieverbruik slimmer aanpakken. Daarom onderzoeken netbeheerders de mogelijkheden van nieuwe contractvormen, vooral voor bedrijven, waarbij ze wel een aansluiting krijgen, maar tijdens piekmomenten het net niet extra belasten. Deze nieuwe contractvormen moeten echter eerst worden goedgekeurd door de Autoriteit Consument en Markt (ACM), om ervoor te zorgen dat ze eerlijk zijn en geen concurrentievervalsing veroorzaken.
Daarnaast wordt er onderzoek gedaan naar opslagsystemen om pieken in opwekking op te vangen. Zo kijkt men naar grote containers vol met batterijen of door de teveel opgewekte energie om te zetten in waterstof wat op een later moment weer energie kan leveren. Op dit moment worden windmolens of zonnepanelen uitgeschakeld als er te veel energie wordt opgewekt, wat natuurlijk zonde is van de duurzame energie die kan worden opgewekt.
Wat kunnen gemeenten, bedrijven en inwoners doen?
De oplossing ligt niet alleen bij de netbeheerders; ook gemeenten, bedrijven en inwoners kunnen bijdragen aan het ontlasten van het elektriciteitsnet.
Zijn de klimaatdoelen van 2050 wel haalbaar?
Als Nederland deze doelen wil behalen zullen we allemaal moeten samenwerken en verantwoordelijkheid nemen. Netbeheerders blijven de infrastructuur verbeteren en nieuwe vormen van netwerkgebruik mogelijk maken. Bedrijven werken samen om de vraag naar elektriciteit beter te verdelen en piekmomenten te verminderen om netcongestie te voorkomen. De Rijksoverheid ondersteunt deze inspanningen met beleid en regelgeving om nieuwe oplossingen en de verzwaring van het elektriciteitsnet mogelijk te maken. Door gericht te investeren in de toekomst van ons elektriciteitsnet en de energie-infrastructuur, zet de overheid de koers uit richting een klimaatneutraal Nederland.
Hoe Lybrae jouw partner kan zijn in de energietransitie
Om deze ambitieuze doelen te bereiken is expertise en samenwerking onmisbaar. Lybrae biedt gespecialiseerde diensten aan op het gebied van energie en duurzaamheid en kan bedrijven, gemeenten en andere overheden ondersteunen bij het ontwikkelen en implementeren van oplossingen die passen binnen de energietransitie.
Zo voeren we projectopdrachten uit voor zowel Rijksoverheden als voor gemeenten. Enkele voorbeelden hiervan zijn: de begeleiding en het verzorgen van de rapportages voor de informatieplicht en het uitvoeren van energiecontroles voor onder andere supermarkten, veehouderijen en horeca ondernemingen. Daarnaast leiden onze projectleiders diverse duurzaamheidsprojecten uit op locatie bij onze opdrachtgevers, bijvoorbeeld bij bestaande of nieuwe woningbouwlocaties waar verduurzamingsmaatregelen worden getroffen. Wij nemen de verantwoordelijkheid vanaf de projectomschrijving tot aan het eindresultaat uit handen.
De kracht van Lybrae
Wil je meer halen uit jouw projecten? Schakel onze hulp in voor jouw duurzaamheidsvraagstukken. Op afstand vanaf onze eigen kantoren of bij jou op locatie, voor elk project – kort of lang, eenvoudig of complex – hebben wij een oplossing. Wij zorgen voor expertise die precies aansluit op jouw wensen, en zetten graag net die stap extra. Dat maakt ons dé specialist binnen de fysieke leefomgeving.
De afgelopen twee jaar hebben we samen met onze partner Syntraal met veel betrokkenheid en plezier gewerkt aan diverse projecten die bijdragen aan de ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen van de gemeente Nijmegen. Onze samenwerking heeft mooie resultaten opgeleverd en vormt een solide basis voor de toekomst van deze bruisende stad. Gemeente Nijmegen heeft daarom besloten om onze raamovereenkomst te verlengen met een looptijd van nog eens twee jaar. We blikken terug op de ontwikkelingen die reeds gemaakt zijn en kijken vooruit naar de doelstellingen die we in de komende twee jaar nog gaan realiseren.
Ontwikkelingen in Nijmegen
De afgelopen periode zijn er, mede door de toekenning van twee woondeals door het Rijk – het Stationsgebied en Winkelsteeg – tal van mogelijkheden ontstaan om Nijmegen verder te ontwikkelen. Deze belangrijke projecten richten zich op woningbouw, verduurzaming en vergroening van de stad in de breedste zin van het woord. Lybrae-adviseurs hebben een essentiële rol gespeeld in:
Duurzaamheid als speerpunt
Onze focus ligt op het verder toekomstbestendig maken van Nijmegen. Dit betekent dat we niet alleen werken aan nieuwe woonprojecten, maar ook aan de verbetering van bestaande wijken. Het aardgasvrij maken van wijken en het herontwikkelen van diverse locaties in de gemeente staat centraal in onze aanpak. Samen bouwen we verder aan een stad die klaar is voor de toekomst, met oog voor milieu en leefbaarheid.
“Het is verrassend om in deze tijd van arbeidsmarktkrapte te mogen ervaren dat het Lybrae vaak lukt om goede professionals aan te bieden. Ze kennen de markt én weten welke mensen goed passen bij de cultuur van de gemeente Nijmegen. En mocht gaandeweg blijken dat de kandidaat toch niet helemaal voldoet, dan investeert Lybrae in oplossingen. Kortom, Lybrae ontzorgt zodat wij resultaten kunnen boeken.” – Gemeente Nijmegen
In samenwerking met Syntraal, blijven we onze expertise inzetten om Nijmegen verder te verduurzamen. “Met ruim 20 professionals, variërend van werkvoorbereiders en projectleiders tot omgevingsmanagers en stedenbouwkundigen, dragen we bij aan de stevige ambities van de gemeente. We kijken ernaar uit om de komende jaren samen door te bouwen aan een duurzaam en toekomstbestendig Nijmegen.”, vertelt Anselm Teule, Accountmanager van Lybrae Arnhem.
Ook een sleutelrol spelen in de ontwikkeling en verduurzaming van onze samenleving?
Bij Lybrae draag je direct bij aan belangrijke projecten voor gemeenten en andere overheidsinstanties. Als onderdeel van ons team krijg jij de gelegenheid om innovatieve oplossingen te ontwikkelen die echt impact maken op de leefbaarheid en duurzaamheid in jouw regio. Bekijk onze vacatures.
Werken bij Lybrae Consultants, betekent werken aan projecten die écht impact maken. Wij werken samen met (semi) overheidsorganisaties die de toekomst van Nederland vormgeven. Dagelijks ontwikkelen we duurzame en innovatieve oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. Onze sterke overtuiging in samenwerking vormt de basis. Wil jij onderdeel worden van ons team en samen met onze deskundige collega’s een belangrijke bijdrage leveren aan een duurzamere toekomst? Ontdek hoe jouw carrière er bij ons uit kan zien.
Met de toenemende complexiteit van stedelijke en infrastructurele projecten, is deskundig projectmanagement onmisbaar. Lybrae gaat in opdracht van gemeentes Maastricht en Sittard-Geleen projectwerkzaamheden uitvoeren binnen de sectoren bouw, stadsinfrastructuur en stedelijke ontwikkeling. Deze samenwerking stelt Lybrae in staat om een belangrijke positie in te nemen in de regionale ontwikkeling van Limburg. De overeenkomst is op 1 maart 2024 van start gegaan.
Aanpak stedelijke vernieuwing
Onder deze overeenkomst, verdeeld in drie deelgebieden, worden verschillende aspecten van stedelijke vernieuwing aangepakt, te weten:
Bouwprojecten
Onze projectleiders in de bouwsector zullen zich focussen op de uitvoering en voorbereiding van diverse bouwprojecten, waaronder nieuwbouw, renovatie en het meerjarenonderhoud van gemeentelijk vastgoed. Deze projecten zijn essentieel voor het behoud en de ontwikkeling van de stedelijke infrastructuur en vereisen kennis van zowel technische als regelgevende aspecten.
Stadsinfrastructuur
Voor het onderdeel stadsinfra werken onze specialisten aan het onderhoud en de aanleg van zowel boven- als ondergrondse infrastructuur. Dit omvat groot onderhoud, reconstructies, rehabilitaties en nieuwe projecten die essentieel zijn voor de leefbaarheid en mobiliteit binnen de stad. De dynamiek en complexiteit van deze projecten vragen om een proactieve en creatieve aanpak.
Stedelijke Ontwikkeling
Onze projectleiders in dit segment zullen samenwerken met externe initiatiefnemers en investeerders om ontwikkelingsprojecten van zowel kleine als grote schaal te leiden. Deze projecten zijn vaak interdisciplinair en omvatten aspecten van zowel fysieke als sociale stedelijke ontwikkeling, wat een flexibele en klantgerichte houding vereist.
“Deze samenwerking markeert een significante stap vooruit voor Limburg,” vertelt Marleen de Bont, Bid- en Tendermanager van Lybrae. “Het is mooi om onze expertise toe te kunnen passen en we kijken ernaar uit om met de gemeentes samen te werken en bij te dragen aan de duurzame ontwikkeling van de regio.”
Wil je ook een sleutelrol spelen in de ontwikkeling en verduurzaming van onze samenleving?
Bij Lybrae draag je direct bij aan belangrijke stedelijke en infrastructurele projecten voor gemeenten als Maastricht en Sittard-Geleen. Als onderdeel van ons team krijg jij de gelegenheid om innovatieve oplossingen te ontwikkelen die echt impact maken op de leefbaarheid en duurzaamheid van de regio. Jouw expertise inzetten binnen bouw, stadsinfrastructuur en stedelijke ontwikkeling? Bekijk onze actuele vacatures of neem voor meer info contact op met ons.
Werken bij Lybrae Consultants, betekent werken aan projecten die écht impact maken. Wij werken samen met (semi) overheidsorganisaties die de toekomst van Nederland vormgeven. Dagelijks ontwikkelen we duurzame en innovatieve oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. Onze sterke overtuiging in samenwerking vormt de basis. Wil jij onderdeel worden van ons team en samen met onze deskundige collega’s een belangrijke bijdrage leveren aan een duurzamere toekomst? Ontdek hoe jouw carrière er bij ons uit kan zien.